...غدیر...

      در نگاه دانشمندان و ائمه اهل سنت

       بخش اول: عید غدیر در اسلام

     .....................................................................................

        تاملی بر کتاب شریف الغدیر، نوشته علامه سید عبدالحسین امینی

      ........................................................................................

عید غدیر در اسلام!

"از جمله اموريكه بمنظور ثبات و نشر داستان غدير و جاودان ماندن خاطره آن و تأمين تحقق و ثبوت مفاد آن مورد توجه و اهتمام بوده،عيد گرفتن اين روز تاريخى است كه همه ساله در روز و شب آن مجامع و محافل تشكيل شود و مراسم بندگى خدا و ابراز خشوع بدرگاه احديت اجراء گردد ..." (از کتاب الغدیر)

نویسنده: حالا بد نیست بدونیم که بر خلاف تصور ما عید غدیر اختصاصی به شیعیان نداشته و ندارد و عید گرفتن این روز در بین اهل سنت هم رایج بوده و هست  ! (در ادامه خواهیم دید)

علامه امینی در این باره می نویسد:

((آنچه از اين كيفيت براى اهل تحقيق آشكار ميشود دو امر است،يكى اينكه عيد غدير خم اختصاص بگروه شيعه فقط ندارد و هر چند كه اين گروه نسبت باين امر علاقه خاصى ابراز مينمايند ولى در عين حال ديگران هم از ساير فرق مسلمين در اين عيد با شيعه شركت مينمايند))

مستندات:

بيرونى در«الآثار الباقية فى القرون الخالية» ص 334 اين روز را از جمله اعيادى ذكر نموده كه مورد توجه و اعتناء اهل اسلام است،و در«مطالب السئول»تأليف ابن طلحه شافعى در ص 53 چنين مذكور است: روز غدير خم را امير المؤمنين عليه السّلام در شعر خود ياد كرده و اين روز عيد گشته براى اينكه روزى است كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله آن جناب را باين جايگاه ارجمند(ولايت) منصوب نموده و او را بدين جهت بر جميع خلق برترى بخشيده،و در ص 56 گويد: هر معنائى كه ممكن است لفظ مولى دلالت بر آن داشته باشد نسبت بشخص رسول خدا صلى اللّه عليه و آله همان معنى را براى على عليه السّلام قرار داده و اين مرتبه ايست عالى و جايگاهى است رفيع و مقامى است شامخ كه آنجناب را بدان مخصوص نموده و بهمين جهت اين روز،روز عيد و هنگام سرور و شادمانى و موسم انبساط و مسرت دوستان او گشته...انتهى

نویسنده: علامه امینی استنادات دیگری رو از سایر منابع اهل تسنن آورده اند که ما  به همینمقدار اکتفا کردیم.  در صورت تمایل به الغدیر رجوع شود.

تهیت گفتن ابوبکر و عمر و زنان پیامبر به حضرت علی در روز غدیر!

نویسنده: از جمله دلایل عید بودن این روز تهیت و مبارکباد گفتن گفتن مسلمین و صحابه از جمله ابوبکر و عمر (لعنه الله علی الظالمین) و زنان پیامبر در این روز است که خود از نشانه های اعیاد و ایام مبارک است. 

(( خصوص داستان تهنيت شيخين را تعداد بسيارى از پيشوايان حديث و تفسير و تاريخ اهل سنّت كه عدّه آنان قابل توجه است روايت نمودهاند،چه آنها كه اين داستان را بطور مرسل ترديد ناپذير روايت نمودهاند و چه آنها كه آنرا بمسانيد صحيح-و رجال ثقه و مورد اعتماد روايت نمودهاند كه سلسله ناقلين منتهى ميشود بتعدادى از صحابه مانند ابن عباس و ابى هريره و براء بن عازب و زيد بن ارقم.))

مفاد حديث غدير

نویسنده: علامه امینی در جلد اول و دوم به تفصیل اسناد حدیث غدیر را از معترترین منابع اهل سنت بیان می کنند و صحت آن را اثبات می کنند. اما مساله بعدی مساله مفاد این حدیث است که برخی دشمنان سعی می کنند در آن خلل وارد کنند و مثلا شبهه می کنند که عبارت "مولا" ممکن است به معنای دوست به کار رفته باشد و ..

  ((پس از آنچه در مباحث اين كتاب شرح و بيان شد اميد است كه ديگر زمينه و راهى براى شك و ترديد در صدور حديث غدير خم از مصدر مقدس نبوى باقى نمانده باشد،و امّا دلالت آن بر امامت مولاى ما أمير المؤمنين عليه السّلام اگر هر چيز در خور شك و ترديد باشد شكى نداريم در اينكه لفظ(مولى)خواه بر حسب وضع لغوى،صريح در معناى مقصود ما باشد،و خواه بواسطه مشترك بودن آن بين معانى بسيار و متعدد،مفاد آن مجمل باشد،و خواه از قرائن تعيين كننده معناى امامت كه منظور ما است عارى و برهنه باشد،و خواه چنين قرائنى را در بر داشته باشد، در هر صورت اين لفظ در اين مقام جز بهمين معنى بمعناى ديگر دلالت نخواهد داشت زيرا آنانكه در آن اجتماع عظيم(روز غدير خم)اين لفظ را شنيده و درك نموده و يا پس از زمانى اين خبر مهم بآنها رسيده از كسانيكه بنظر و سخن آنها در لغت استدلال ميشود(و نظر آنها حجيّت دارد)همه،همين معنى را از اين لفظ فهميدهاند بدون اينكه در ميان آنها منع و انكارى ديده شود؟و درك و فهم همين معنى پيوسته بعد از آنها در ميان شعرا و رجال ادب جريان داشته تا عصر حاضر ما و همين(وحدت تشخيص)برهانى است قاطع در معناى مقصود و در طليعه اين گروههاى پى در پى شخص مولى امير المؤمنين عليه السّلام نامبردار است،آنجا كه در پاسخ نامه معاويه ابياتى انشاء و مرقوم داشته كه در محل خود خواهيد شنيد و اين بيت در آن منصوص است.))

و اوجب لي ولايته عليكم                       رسول اللّه يوم غدير خمّ

و از جمله آنان حسان بن ثابت است كه در سرزمين خم و روز معهود شخصا حضور داشته و از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله رخصت خواست كه داستان حديث و امر ولايت را بنظم درآورد و از جمله ابيات او اين بيت است:

جلد 2 صفحه 28

فقال له قم يا علىّ فانّنى                 رضيتك من بعدى اماما و هاديا

و از جمله آنان صحابى بزرگوار،قيس بن سعد بن عباده انصارى است كه ضمن ابياتى گويد:

يوم قال النبيّ:من كنت مولا                         ه،فهذا مولاه خطب جليل

و از جمله آنگروه:محمّد بن عبد اللّه حميرى است كه گويد: 

تناسوا نصبه في يوم خمّ                         من البارى و من خير الانام

و از جمله آنها:عمرو بن عاصى صحابى است:كه گويد:

و كم قد سمعنا من المصطفى                    وصايا مخصّصة في علىّ                           و في يوم خمّ رقى منبرا                      و بلّغ و الصحب لم ترحل                           فأمنحه إمرة المؤمنين                       من اللّه مستخلف المنحل                             و في كفّه كفّه،معلنا                      ينادى بامر العزيز العلىّ                       و قال فمن كنت مولى له                      على له اليوم نعم الولىّ

و از جمله آنها:كميت بن زيد اسدى است كه در سال 126 بشهادت رسيد در منظومه كه ضمن آن گويد:

جلد 2 صفحه 290 

و يوم الدوح دوح غدير خمّ                                ابان له الولاية لواطيعا

                     و لكنّ الرجال تبايعوها                                فلم ار مثلها خطرا مبيعا

و از جمله آنها:سيد اسمعيل حميرى است كه در سال 179 وفات يافته،در اين باره اشعار بسيارى سروده كه خواهد آمد،و از جمله آنها است:

لذلك ما اختاره ربّه                  لخير الانام وصيّا ظهيرا

فقام بخمّ بحيث الغدير                  و حطّ الرّحال و عاف المسيرا

و قمّ له الدوح ثمّ ارتقى                  على منبر كان رحلا و كورا

و نادى ضحى باجتماع الحجيج                  فجاؤا اليه صغيرا كبيرا

فقال و في كفّه حيدر                  يليح اليه مبينا مشيرا

الا!انّ من انا مولى له                  فمولاه هذا قضا لن يجورا

فهل انا بلّغت؟قالوا نعم                   فقال اشهدوا غيّبا او حضورا

يبلّغ حاضركم غائبا                     و اشهد ربّى السميع البصيرا

فقوموا بامر مليك السما                  ء يبايعه كلّ عليه اميرا

فقاموا لبيعته صافقين                     اكفّا فاوجس منهم نكيرا

فقال:الهى وال الولىّ                     و عاد العدوّ له و الكفورا

و كن خادلا للاولى يخذلون                     و كن للاولى ينصرون نصيرا

فكيف ترى دعوة المصطفى                  مجابا بها ام هباء نثيرا

احبّك يا ثانى المصطفى                    و من اشهد الناس فيه الغديرا

جلد 2 صفحه 291

و از جمله آنها:عبدى كوفى.از شعراى قرن دوّم است در قصيده بائيه بزرگ او كه از جمله آن اين ابيات است:

و كان عنها لهم في خمّ مزدجر	لمّا رقى احمد الهادى على قتب

و قال و الناس من دان اليه و من	ثاو لديه و من مصغ و مرتقب

قم يا علىّ فانى قد امرت بأن	ابلغ النّاس و التبليغ اجدر بى

انى نصبت عليا هاديا علما	بعدى و إنّ عليا خير منتصب

فبايعوك و كلّ باسط يده

اليك من فوق قلب عنك منقلب

جلد 2 صفحه 292

و از جمله آنها:استاد عربيت و ادب ابو تمام متوفاى 231 است،در قصيده رائيهاى كه از جمله آن اين ابياتست:

و يوم الغدير استوضح الحقّ اهله	بضحياء لا فيها حجاب و لا ستر

اقام رسول اللّه يدعوهم بها	ليقربهم عرف و ينئاهم نكر

يمدّ بضبعيه و يعلم أنّه	ولى و موليكم فهل لكم خبر؟

يروح و يغدو بالبيان لمعشر	يروح بهم غمر و يغدو بهم غمر

فكان لهم جهر باثبات حقّه

و كان لهم في بزّهم حقّه جهر

    (( امام طبرى-محمّد بن جرير-در كتاب(الولايه)حديثى را باسناد خود آورده از زيد بن ارقم كه قسمت زيادى از آن در صفحات 89-92 ذكر شد و در پايان حديث مزبور است كه رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود اى گروه مردم بگوئيد:پيمان بستيم با تو از صميم قلب و عهد نموديم با زبان و دست بيعت داديم بر اين امر،عهد و پيمان و بيعتى كه اولاد و اهل بيت و كسان خود را بدان وادار نمائيم و بجاى اين سيره مقدّس روش ديگرى را نپذيريم و تو گواه بر ما هستى و خداوند از حيث گواهى كافى است،بگوئيد آنچه را بشما تلقين و تعليم نمودم و سلام كنيد بر على با تصريح بفرماندهى اهل ايمان و بگوئيد:الحمد لله الذى هدانا لهذا و ما كنا لنهتدى لولا ان هدانا الله همانا خداوند هر صدا و آهنگى را ميشناسد و ميشنود و بخيانت هر خائن واقف است،پس هر كس پيمان شكنى كند بزيان خود كرده و كسيكه به پيمان خدائى وفادار بماند خداى پاداش بزرگ باو خواهد داد، بگوئيد چيزى را كه موجب رضايت خداوند است و اگر ناسپاسى كنيد خداوند از شما بىنياز خواهد بود.

زيد بن ارقم گفت:در اين هنگام مردم رو بطرف رسولخدا صلى اللّه عليه و آله شتافتند در حاليكه همه ميگفتند:«سمعنا و اطعنا على امر اللّه و رسوله بقلوبنا»يعنى:شنيديم و بر امر خدا و رسولش از صميم قلب فرمانبرداريم،و اول كسانى كه دست خود را بعنوان اطاعت و بيعت بپيغمبر صلى اللّه عليه و آله و على عليه السّلام رسانيدند،ابى بكر و عمر و عثمان و طلحه و زبير بودند با باقى مهاجرين و انصار،و ساير مردم تا هنگاميكه نماز ظهر و عصر در يك وقت خوانده شد و اين جريان امتداد يافت تا نماز مغرب و عشاء نيز در يك وقت خوانده شد و تا سه روز امر دست دادن و بيعت پيوسته ادامه داشت. ))

 نویسنده: مرحوم علامه این داستان را از 5 طریق نقل می کندو در ادامه هم از ده نفر از بزرگان اهل سنت که این داستان را در کتب خود آورده اند نام می برد. و در خصوص کثرت اخباری که در این باب آمده چنین می نویسد:

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: